Siber saldırı mı, teknik arıza mı?

İspanya, Portekiz başta olmak üzere Fransa, Belçika ve Andorra’nın bazı kesimlerinde dün sabah geniş çaplı elektrik kesintisi meydana geldi. Avrupa’nın güneybatısında milyonlarca insanı elektriksiz bıraktı.

Madrid, Barselona ve Lizbon gibi büyük şehirlerde ulaşım sistemleri durdu, internet bağlantısı kesildi, trafik ışıkları çalışmadı ve bankalar dahil olmak üzere pek çok hizmet verilemedi.

Elektrik talebinin sadece İspanya’da yüzde 60’ı beş saniyede kaybedildi. Bu, Avrupa enerji şebekesi tarihindeki en büyük ani çöküşlerden biri olarak kayıtlara geçti.

Kesintinin nedenine dair henüz resmi bir açıklama yapılmasa da, siber saldırı ihtimali ve yenilenebilir enerji kaynaklarının sistem üzerindeki etkileri gibi birçok olasılık gündemde. Avrupa Birliği'nin ortak enerji ağı ENTSO-E’ye bağlı ülkelerde yaşanan bu kesinti, kıtanın enerji altyapısındaki kırılgan noktaları yeniden gündeme taşıdı.

Peki, bu denli büyük bir kesinti neden meydana geldi?

Siber saldırı mı, teknik arıza mı?

Elektrik Yüksek Mühendisi Dr. İzzet Alagöz, Avrupa genelindeki bu büyük kesintinin arkasında siber saldırı ihtimalinin ciddi şekilde değerlendirilmesi gerektiğini vurguluyor. Alagöz'e göre, modern şebekelerdeki çeşitlilik – özellikle güneş enerjili ve elektrikli araçlar için kurulan şarj istasyonları – sistemin siber güvenliğini zayıflatabiliyor:

“Invertör kullanan sistemler, siber saldırılara daha açık hale geliyor. Güneş ve rüzgar mutlaka olmalı ama iyi yönetilmeli.”

Ancak Alagöz, teknik nedenlerin de göz ardı edilmemesi gerektiğini belirtiyor. Avrupa şebekesinin 50 Hz frekansla senkron çalıştığını hatırlatan Alagöz, üretim ve tüketim dengesinin bozulmasının sistemin kendini otomatik olarak kapatmasına neden olabileceğini söylüyor:

“İspanya gibi ülkelerde yenilenebilir enerji çok yaygın ama yeterli depolama yok. Bu da arz-talep dengesizliğinde şebekeyi çökertiyor.”

Alagöz’e göre, güneş ve rüzgar santralleri yüksek kapasiteye sahip olsa da, depolama altyapısı zayıf olduğu için dalgalanmalara karşı şebeke savunmasız kalıyor. Bu durum, "ucuz enerji üretiminin" görünmeyen riskleriyle karşı karşıya bırakıyor Avrupa’yı.