Sayacı yatak odasına koyanlardan, manyeto ya da büyük mıknatıslarla sayaçlarının durdurulmasına kadar bir dizi yöntem kullanılıyor. Kaçak elektrik kullanan abonenin yakalanması da sorunu çözmüyor. Bu durumda vatandaş, sayaca müdahale edildiğini iddia ederek sayacın arıza yaptığını iddiasında bulunuyor. İtirazlar üzerine fatura iptal oluyor ve bu da kayıp olarak geçiyor.Türkiye'de en fazla kaçak elektrik kullanımının yaşandığı Dicle Bölgesi'nde vatandaşın yaptıkları denetim elemanlarını bile şaşkına çeviriyor.Kaçak elektrikle en yoğun mücadeleyi yapan Dicle Elektrik Dağıtım şirketi, bölgede alışkanlık haline gelen kaçak elektrik kullanımından vatandaşı vazgeçirmeye çalışıyor. Dicle bölgesindeki kaçak oranının yüksekliğine dikkat çeken şirket yetkilileri, "Elektrik kaçağı normal bir bölgede en fazla yüzde 8-9 civarındadır. Bizim bölgede yüzde 75 kaçak var. 13 milyar kilowatt (kWh) saat kayıp kaçak var. Bunun mali değeri de yaklaşık 2 milyar TL buda 1 milyar dolara denk geliyor." dedi. Yetkililer, kaçak kullanımların bu kadar yüksek olmasının sebebi olarak ise kaçak kullananların para vermediği için israf etmesini gösteriyor.
Müdahale Edilmemiş Sayaç Yok Gibi
Bölgede kaçakla mücadelede yazılan faturaların genelde iptali söz konusu. Kullananların büyük bir çoğunluğu sayaçlara müdahale ettiği için cihazlarda arıza oluşmuş durumda. Fatura kesiliyor ve sanki o elektrik kullanılmış gibi gösteriliyor, daha sonra itirazlar üzerine fatura iptal oluyor ve buda kayıplara dahil oluyor.
Kaçak Tarımsal Sulamada Büyük
Şirketten alınan bilgilere göre bölgede en çok kayıp kaçağın yaşandığı mevsim yaz, daha çok tarımsal sulamada kaçak elektrik kullanılıyor. Yetkililer bu oranın yaz aylarında yüzde 80'e çıktığını kaydediyor. Kırsalda olduğu için şirket yetkilileri kaçak kullananlara müdahale etmekten çekiniyor.
YATAK ODASINDA UYGUNSUZ SAYAÇ
Yetkilinin verdiği bilgilere göre bölgede kaçakçılıkta aklın sınırlarını zorlayan yöntemler de kullanılıyor. Bunlardan biriside yatak odasından kaçak elektiriğe denetim engeli. Denetimlerin sağlıklı bir şekilde yapılabilmesi için sayaçların hane dışında bir yerde olması gerekiyor fakat bölgede denetimlerin yapılmasını engellemek isteyenler sayaçlarını evlerinin içine taşıttırıyor. Bu örnekler arasında en ilginç olanı ise yatak odasına konulan sayaçlar. Şirket yetkilileri yaşadıklarını şöyle anlatıyor;
Eşim Evde Değil Kapıyı Açamam
"Sayaçlar normalde evlerin dışında kolay ulaşılacak yerlerde olması gerekiyor fakat bu bölgelerde insanlar evlerinin içerisine alıyor ve denetime geldiğinde eşim evde değil deyip kapıyı açmıyorlar. Hatta bir keresinde bir dairede sayacı yatak odasına koymuşlar ve içeri almak istemediler bizi."
Denetim Öncesi Sayaç Devreye Giriyor.
Şirket kaçakla mücadelede ilk etapta sayaçları güçlendirme yolunu seçti. Uzmanlardan alınan görüşlere göre sadece sayaçların elektronik sayaçlarla değiştirilmesi yeterli değil zira kaçakçılıkta sınır tanımayanlar elektronik sayaçları da bozup denetim öncesinde tekrar çalıştırabileceğini keşfetmiş durumda. Yetkili konu hakkında şunları söylüyor;
Sayaç Üreticileri Bile Pes Etti
"Sayaçları nasıl daha sağlam yapabilir diye üreticilerle konuşunca onlarda bu mümkün değil çünkü bu kaçak kullanımla ilgili bir çok çeşit yol bulmuşlar her halükarda kaçırıyorlar diyor. Sayaçlara yüksek manyetik ya da büyük mıknatıslar uygulanıyor. Sayaç donuyor ve denetim yaklaşınca tekrar sayaç çalıştırılıyor denetim bittikten sonra tekrar donduruluyor."
VATANDAŞ BORCUNU ÖDEMEYE YANAŞMADI
Vatandaşların biriken borçlarını ödemesi için şirket çeşitli kampanyalarda başlattı. Borçların faizleri silinerek ana para alınması ve borçların taksitlendirilerek ödenmesi gibi bir takım kolaylıklar getirildiğini ancak bu konuda da vatandaştan da yeterince dönüş alabilmiş değil.
Kaynak : Türkiye Gazetesi